Mahabad; Kürtlerin yakın zamanda kurduğu ilk cumhuriyet devletidir. Varlığı kısa bir zamana dayansa bile, hızlı bir biçimde devletleşme yönündeki girişimiyle Mahabad Kürtlerin ilk modern devleti özelliğini taşır.
Qazi Mihemmed’in 22 Ocak 1946 yılında Mahabad Çarçıra Meydan’ında Mahabat Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesiyle birlikte, aynı gün, Kürdistan Millet Meclisi Kürtçeyi devlet dili, Ey Raqip’i Kürdistan resmi marşı ve bayrağını seçti. Kürtçe resmi dil olarak kabul edilmesiyle birlikte ilköğretimin zorunlu hale getirildiği eğitim dili de Kürtçeydi.
Kürtler asırlardır kendi coğrafyasında tarihiyle, diliyle, kültürüyle sürdürdüğü var olma ve devletleşme çabaları Mahabat Kürt Cumhuriyeti’yle buluşmasına ve kurumlaşma gerçekliğine rağmen, sömürgeci güçlerin tüm güçleriyle; “Kürt Tarihi yoktur, Kürtçe diye bir dil yoktur, Kürdistan diye bir şey yoktur daha da ileriye gidilerek “Kürt diye bir millet yoktur” şeklindeki ret ve inkârın halkımız açısından hiçbir kıymeti harbiyesi yoktur.
Sovyetlerin verdiği destekle Qazî Mihemmed’in “Şu anda Özerk Kürt Cumhuriyeti kurulmuştur” diyerek Cumhuriyet’in kuruluşunu ilan ettiği Kürdistan devleti Cumhuriyetin sınırları başkent Mahabad ile beraber 7 ili kapsıyordu. 13 bakan ve 30 parlamenterden oluşan devletin başkanlığına Qazî Mihemmed seçildi.
9 Mayıs 1946’da Sovyetlerin İran’dan çekilmesiyle bunu fırsat bilen İran; tüm güçleriyle Mahabad’a saldırdı. Qazî Mihemmed, Mele Mustafa Barzanî’nin İran rejimine karşı direnme önerisini, rejimin gerçekleştireceği herhangi bir katliam kaygısından kaynaklı kabul etmedi. Kürtler ve Kürt güçleri geri çekildi. 17 Aralık 1946’da İran ordusu Mahabad’a girerek kontrolü ele geçirdi. 19 Aralık 1946’da ise Qazî Mihemmed ile birlikte Cumhuriyetin yetkilileri tutuklandı. Qazî Mihemmed, kardeşi Sadri Qazî ve amcasının oğlu Seyfi Qazî, 31 Mart 1947’de gece yarısından sonra Cumhuriyetin ilan edildiği Çarçıra Meydanı’nda idam edildiler. Bu idamlarla İran rejimi Kürtlere “Özgürlük istiyorsanız bedeli budur” mesajını verdi.
Kürtlerin ilk kez kendi kaderini tayin edebileceği, kendi kendini yönetebileceği, elde edebileceği bir fırsatla devletini kuracağı iradeyi Mahabad Kürt Cumhuriyeti’yle kanıtlayarak ret ve inkârı tüm zamanlar için geçersiz kılmasının gururunu tüm Kürdistan halkı unutmadı, unutmayacaktır.
74 yıldır devam eden bir coşkuyla Mahabad Kürt Cumhuriyeti’ni selamlıyoruz!
Kürdistan Komünist Partisi – KKP
